عوامل موثر بر تضمین اجرای حقوق و آزادیهای عمومی با تاکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

در یک جامعه دموکراتیک ، مهمترین مسئله پاسداشت و تضمین اجرای حقوق و آزادیهای شهروندان می باشد. حقوق و آزادیهای عمومی مجموع امتیازهایی است که افراد در جامعه از آن بهره مند می شوند و در واقع برای افراد نوعی استقلال و خودباوری می بخشد تا از آن طریق وسایل ترقی و پیشبرد خود را در راه رسیدن به اهداف متعالی مهیا نمایند و رشد شخصیت خود را تکامل بخشند. امروزه، در قوانین اساسی اکثر کشورها حقوق و آزادیهای ملت درج و اعلام گردیده است و عنوان می شود که چنانچه حقوق افراد ذکر نشود قانون اساسی مزبور دموکراتیک نمی باشد. حقوق و آزادیهای ملت قابل احصاء نیست و موارد زیادی را شامل می شود: حق زندگی، آزادی رفت و آمد، آزادی مسکن، آزادی در زندگی خصوصی، مصونیت مکاتبات ، مکالمات و اسرار شخصی، آزادی دفاع، حق دادخواهی، آزادی عقیده و بیان، آزادی اجتماعات ، آزادی مطبوعات ، آزادی اطلاعات ، آزادی مذهب ، سینما، آزادی سیاسی، آزادی کار و شغل، آزادی مالکیت ، برابری و... اعلام حقوق و آزادیها در قوانین اساسی به تنهایی نمی تواند تضمینی برای اجرای آنها باشد، بدین منظور برای اجرای حقوق شهروندان و پاسداشت آزادیهای مشروع نیاز به مکانیسم ها و ابزارهایی است که آنها را تضمین نماید، در ورای این تضمین ها عواملی وجود دارند که نقشی اساسی و تعیین کننده بر اجرای حقوق و آزادیها را دارد. مهمترین موضوع حاکمیت قانون و گسترش قانونمندی در سطح جامعه و در تمام امور کشور می باشد. استقلال قضایی نیز رهیافتی بر اجرای حقوق و آزادیها می تواند باشد. تفکیک قوا و تقسیم قدرت به مراکز متعدد موجب می گردد تا هیچ قوه ای تحت سلطه قوه دیگر نبوده و هر کدام وظیفه خود را در راه حفظ منافع جامعه به انجام رساند. دموکراسی و نمادهای آن، عامل موثر در پاسداری حقوق مردم می باشد، در یک جامعه دموکراتیک با وجود احزاب و گروههای گوناگون - که هر کدام داعیه حفظ حقوق ملت دارند- و با وجود تنوع اندیشه ها و افکار می توان امید داشت که حقوق ملت به بهترین صورت اجراء گردد.